De gemeente Edegem heeft het initiatief genomen om een ambitieuze visie uit te werken
voor de op niveau van erfgoed- en natuurwaarden erg belangrijke sites Fort 5 en Hof ter
Linden. Dit initiatief concretiseert zich in de opmaak van verschillende studies en ontwerpen,
onder meer een Ruimtelijk Uitvoeringsplan en een erfgoed beheersplan.
Binnen deze ontwikkelingen kiest de gemeente ervoor om het onroerend erfgoed van het
Fort 5 in te zetten als drager van verschillende reeds bestaande en ook nieuwe bestemmingen
en functies. In die context zullen onderhouds- en restauratiewerken op korte, middellange en
lange termijn worden voorzien. Verder is ook het behoud als groene long van het fort binnen
de gemeente van cruciaal belang, waardoor de beide essentiële waarden van het gebied voor
de toekomst gevrijwaard zijn.
De directe aanleiding tot de opmaak van het beheersplan is echter de actualisatie van de
bioklas, een erg waardevolle en gewaardeerde bestemming binnen het fort. De bioklas is
vandaag gevestigd in een banale en verouderde uitbreiding van hangar 23 in het Fort. Hangar
23 is zelf een in het begin van de 20ste eeuw op het genivelleerde glacis gebouwde loods en
heeft welbepaalde erfgoedwaarden. In de context van de vernieuwing van de bioklas zijn
werken nodig aan Hangar 23, die op te vatten zijn als onderhouds- en restauratiewerken aan
het onroerend erfgoed.
Maar de gemeente heeft de opmaak van het beheersplan aangegrepen om verder en meer
diepgaand na te denken over de waarde en de betekenis van het onroerend erfgoed op de
site, om prioriteiten voor onderhoud ervan naar voor te schuiven op basis van een analyse
van de bestaande toestand en om de weg in te zetten naar een zinvolle toekomst voor haar
erfgoed. Zo zijn er binnen het onderzoektraject voor het beheersplan enkele pistes naar voor
geschoven die tot concrete maatregelen hebben geleid.
Hoewel de site van Fort 5 een parkgebied is met belangrijke natuurwaarden, concentreert dit
beheersplan zich logischerwijze op het bouwkundig erfgoed. Betreffende de natuurlijke en
landschappelijke component werd er een bosbeheersplan opgemaakt dat in de context van
het erfgoedbeheersplan geconsulteerd is. Verder zijn er betreffende de fortengordel van
Antwerpen en betreffende specifieke forten in het bijzonder verschillende voorstudies en
masterplannen opgemaakt die werden geconsulteerd. Ontbrekend in al deze studies is echter
een gedegen analyse van de erfgoedwaarden en de bouwfysische staat van het gebouwde
patrimonium van de forten (19de-eeuws) en de latere aanvullingen (20ste-eeuws). Hierop gaat
deze studie dan ook dieper in voor het geval van Fort 5 aangehaald maar niet meer opgenomen in de doelstellingen/maatregelen. Hierover doet het bosbeheersplan al de correcte uitspraken.
